วันที่ 10 สิงหาคม ของทุกปี เป็น วันกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน…
“…พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทดลองจัดระเบียบการปกครองระดับตำบล หมู่บ้าน ขึ้นเป็นครั้งแรกที่บ้านเกาะ ณ อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในวันที่ 10 สิงหาคม 2435 ถือได้ว่า วันที่ 10 สิงหาคม 2435 เป็นวันที่มีการจัดตั้ง สถาบันกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ขึ้นเป็นครั้งแรก ดังนั้นเพื่อเป็นการน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านและเป็นการเน้นให้เห็น ความสำคัญของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งเป็นผู้มีบทบาทสำคัญยิ่งในการปฏิบัติภารกิจ “บำบัดทุกข์ บำรุงสุข” ให้แก่ประชาชน ทางราชการจึงกำหนดให้ วันที่ 10 สิงหาคมของทุกปี เป็น “วันกำนันผู้ใหญ่บ้าน”…”
ประวัติโดยย่อของ “วันกำนัน ผู้ใหญ่บ้านฯ”
ผมเติมไปยาลน้อยเข้าไปก็เพราะว่า กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน หรือฝ่ายปกครองท้องที่ ตาม พรบ.ลักษณะปกครองท้องที่ นี้ไม่ได้มีแค่ 2 ตำแหน่งนี้ ยังมีอีก 4 ตำแหน่ง ที่เป็นองคาพยพขององค์กรนี้ ได้แก่ แพทย์ประจำตำบล สารวัตกำนัน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านฝ่ายปกครอง และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านฝ่ายรักษาความสงบ
ผมคลุกคลีกกับฝ่ายปกครองท้องที่ยาวนานกว่า 11 ปี คลุกคลีแบบคลุกวงใน เข้าใจเรื่องราวต่างๆ มากมาย ทั้งความเป็นผู้ปกครองท้องที่ บทบาทหน้าที่ อำนาจ ความต้องการ อะไรต่อมีอะไรอีกมาก แต่ที่ไม่เข้าใจเลยก็คือ…
กระทรวงมหาดไทย ทำไมไม่จริงใจกับ ผู้นำท้องที่ !!!
มท.1 รุ่นแล้วรุ่นเล่า ปมท. คนแล้วคนเล่า อปค. ก็เช่นกัน ปัญหาสุมคาองค์กรกำนัน ผู้ใหญ่บ้านฯ ปล่อยให้มันคาอยู่เยื่องนั้น ปีแล้วปีเล่า จน ณ เพลานี้ ครบ 132 ปี สถาบันกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ก็ยังไม่คิดจะแก้
ประการแรก กฎหมาย 2 ฉบับที่ขัดกัน ก็ปล่อยมันขัดอยู่ อย่างนั้นล่ะ ราวกับว่า เออแบบนี้ก็ดีวะ ปกครองง่ายดี
กฎหมาย 2 ฉบับที่ว่า คือ พรบ.ลักษณะปกครองท้องที่ กับ พรบ.เทศบาล มาตรา 3 พรบ.ลักษณะปกครองท้องที่บอกว่า กำนัน ผู้ใหญ่บ้านฯ จะยุบเลิกไม่ได้ แต่ มาตรา 4 พรบ.เทศบาล กลับบอกว่า เทศบาลใดที่ยกฐานะเป็นเทศบาลเมือง ภายใน 1 ปี นายกเทศมนตรีสามารถยื่นให้ยุบเลิกกำนัน ผู้ใหญ่บ้านฯ ในพื้นที่ตำบลนั้นได้
เจริญดีไหมล่ะ กฎหมายมหาดไทย ปล่อยให้ตีความทะเลาะกันไปแล้วไม่รู้กี่แห่งกี่อำเภอ
อีกประการที่ไม่เข้าใจ ทำไมไม่ให้ประชาชนเป็นคนเลือกกำนัน ?!?
ทุกวันนี้ ผู้ใหญ่บ้านเป็นคนเลือกกำนัน กำนันจึงถูกชาวบ้านหลายต่อหลายคนพูดว่า “ก๋ำนักป้อหลวง บ่าไจ่ก๋ำนันฮา” โดยเฉพาะตำบลที่กำนันทำงานไม่เข้าตาประชาชน คำพูดนี้จะดังขรมไปทั้งหมู่บ้าน
พื้นที่ที่ผู้ใหญ่บ้านที่จะขึ้นเป็นกำนันมากบารมี เป็นผู้นำโดยธรรมชาติ เลือกมักจะไร้คู่แข่ง นอนมาแบบเดี่ยวๆ แต่ถ้า “หัวเปียงกั๋น” การแข่งขันจะเกิดขึ้นทันที ใครที่ได้มาซักครึ่งหนึ่งกันเป็นอันปิดเกม การเลือกโดยผู้ใหญ่บ้านดั่งที่เป็นอยู่ขณะนี้ หลายพื้นที่ต้องยอมรับว่า การได้มาซึ่งกำนัน “มีจ่าย” จริง
ผมเชื่อว่าปัญหาที่ยกมาทั้ง 2 ประการนี้ มหาดไทย รู้ดี แต่ไม่คิดจะทำ ไม่คิดจะแก้ ไม่คิดจะปรับให้ไปในทิศทางที่ควรเป็น หลักดีระเบียบดี ชัดเจน ปัญหาย่อมไม่มีในองค์กรนั้น
จึงไม่แปลก หากว่า “ผู้นำตำบล” อ่อนปวกเปียก เพราะพวกมากลากมาให้เป็น
คำถามดังทั่วตำบล….มีทำไม กำนัน ผู้ใหญ่บ้านฯ เปลืองงบประมาณ!!
”
ธัชชัย
10 ส.ค. 67
.
ขอบคุณภาพจาก อินเทอร์เน็ต